Wszystkim osobom żyjącym w nieformalnych związkach partnerskich, takich jak konkubinat czy kohabitacja, przysługuje prawo do wspólnego gospodarowania swoimi zasobami. Jednakże problematyczne kwestie podatkowe często pozostają w tyle za codziennymi sprawami. Ostatnie orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przypomniało, że odpowiedzialność podatkowa w takich relacjach nie jest tak prosta, jak mogłoby się wydawać.
Sprawa dotycząca przekazania środków finansowych
W artykule przyjrzymy się sprawie, która dotyczyła przekazania 41 tys. zł przez jednego z konkubentów na opłacenie raty za nieruchomość, w której oboje zamieszkiwali. Para była przekonana, że nie miała obowiązku zgłaszania tego przelewu do urzędów skarbowych, jako że środki te miały służyć wspólnemu gospodarstwu domowemu. Na początku Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) przyznał im rację, jednak NSA miał inne zdanie.
Kluczowe orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego
W wyroku z 11 października 2024 r. (sygn. akt III FSK 1463/22) NSA uchylił wcześniejsze orzeczenie WSA, podkreślając, że w przypadku partnerów z konkubinatu nie stosuje się przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Sąd zwrócił uwagę, że przekazanie pieniędzy powinno być traktowane jako darowizna. Oznacza to, że konieczne jest odprowadzenie podatku od spadków i darowizn.
NSA wskazał również na ważny aspekt: mimo że konkubenci mogą zarządzać swoimi finansami „ze wspólnego portfela”, to nie eliminuje to obowiązku podatkowego. Sąd uznał, że jakiekolwiek transfery pomiędzy partnerami muszą być kategoryzowane w kontekście ich przeznaczenia. Tylko wtedy, gdy są wykorzystywane na bieżące potrzeby wspólnego gospodarstwa domowego, mogą uniknąć opodatkowania.
Problematyka ustalania wartości wydatków
Jednym z największych wyzwań, z jakimi borykają się pary pozostające w konkubinacie, jest ustalenie, która część przekazanych środków finansowych mieści się w granicach zwykłych wydatków na utrzymanie wspólnego gospodarstwa domowego. Obecne przepisy i interpretacje organów podatkowych nie dostarczają jasnych wskazówek.
Konkluzja: prawa i obowiązki w związku partnerskim
Sytuacja przedstawiona w omawianej sprawie pokazuje, że osoby living in non-formal partnerships muszą być szczególnie ostrożne w zarządzaniu swoimi finansami. Warto unikać nieporozumień dotyczących obowiązków podatkowych poprzez dokładne dokumentowanie wszelkich transferów finansowych oraz dostosowywanie się do wymogów prawnych.
W obliczu niepewności prawnej związanej z konkubinatem, rozważenie formalizacji związku poprzez małżeństwo może przynieść więcej korzyści i mniej komplikacji. Formalny związek nie tylko chroni wspólne zasoby, ale również zabezpiecza przed nieprzewidzianymi konsekwencjami podatkowymi.
Na koniec należy podkreślić, że świadomość obowiązków podatkowych jest kluczem do skutecznego zarządzania wspólnym majątkiem w każdej relacji.
Zachęcamy do konsultacji z doradcą podatkowym, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek związanych z prawem podatkowym w nieformalnych związkach partnerskich.
